Το "χαμόγελο του αλόγου" και η εκπαίδευση του Πολεμιστή

"Remember, you will fight as you train!" - "Θυμήσου, θα πολεμήσεις όπως έχεις εκπαιδευτεί"

  General William F. DePuy, 1ος Διοικητής U.S. Army's Training and Doctrine Command (TRADOC)

Τα λόγια του στρατηγού DePuy είναι το βασικό αξίωμα εκπαίδευσης επαγγελματικών Στρατιωτικών Μονάδων (που έχει εμφυτευθεί στον κάθε μαχητή τους), δείχνοντας έτσι ότι αυτές οι Στρατιωτικές Μονάδες βλέπουν πολύ σοβαρά την φυσική / στρατιωτική / ψυχολογική εκπαίδευση των στελεχών τους πριν από την εμπλοκή τους στο πεδίο της μάχης.

Kάθε Πολεμιστής οφείλει να διατηρεί τις μαχητικές του δεξιότητες στο υψηλότερο (δυνατό) επίπεδο, μέσω ρεαλιστικής εκπαίδευσης, ώστε την στιγμή που θα αντιμετωπίσει τον εχθρό να επιβιώσει και να κάνει το καθήκον του.

Κάθε Διοικητής Στρατιωτικής Μονάδας (που σέβεται τον εαυτό της) οφείλει να προωθεί και να επιβραβεύει την ρεαλιστική εκπαίδευση και τις συμπεριφορές που συνάδουν με αυτή. Μη ρεαλιστική εκπαίδευση ή συμπεριφορές που καταστρατηγούν την ρεαλιστική εκπαίδευση, είναι επικίνδυνες και πρέπει άμεσα να αντιμετωπίζονται από τους Εκπαιδευτές. Διοικητές και Εκπαιδευτές που επιτρέπουν συμπεριφορές που καταστρατηγούν ή απομειώνουν την ρεαλιστική εκπαίδευση, είναι επικίνδυνοι και πρέπει άμεσα να απομακρύνονται.

Οι ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ δεν είναι ούτε Στρατιωτική Μονάδα ούτε Σχολή Εκπαίδευσης Πολεμικών Τεχνών. Δεν δηλώνουμε δημιουργοί Πολεμιστών καθώς αυτό είναι αποστολή των Στρατών και όχι (δουλειά) του κάθε φετιχιστή που του αρέσει να παίζει «με τα στρατιωτάκια». Οι ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ είναι Σύλλογος Ιστορικών Μελετών που μελετά, προωθεί, και έχει παρουσιάσει - με την μέγιστη δυνατή ιστορική ακρίβεια και με ιδιαίτερη επιτυχία - σε 2 Διεθνή Αρχαιολογικά Φεστιβάλ (Πολωνία 2011, Γαλλία 2012), τον Ελληνικό Οπλιτικό τρόπο Πολέμου (Αρχαϊκή και Κλασσική εποχή).

Η ιστορικά σωστή αναπαράσταση μιας μάχης σε ένα Αρχαιολογικό φεστιβάλ δεν είναι Πόλεμος. Όποιος πρεσβεύει ότι διοργανώσεις τύπου kurultai είναι αληθινές μάχες, απευθύνεται σε ηλίθιους. Και για να προλάβουμε τον αντίλογο για το kurultai, απλά αναφέρουμε ότι αν τα kurultai ήταν εμπόλεμες ζώνες όλοι θα κινούνταν υπό κάλυψη…

Εάν κάποιος θέλει να ζήσει την ένταση του πολέμου του συστήνουμε να επισκεφτεί την πόλη Χομς ή να κάνει Μισθοφόρος στη Νιγηρία – όλα τα άλλα είναι Πολιτιστικά / Αρχαιολογικά Φεστιβάλ ή αθλητικές εκδηλώσεις. Σύγχρονος πολεμιστής είναι αυτός που ξέρει να χειρίζεται έναν καταδείκτη και να κατευθύνει μια βόμβα με laser στον στόχο της, όχι αυτός που φορά έναν λινοθώρακα και ασπίδα.

Αν και δεν είναι εμπόλεμη ζώνη, ένα Αρχαιολογικό Φεστιβάλ αποτελεί ένα ιδιαίτερα σύνθετο περιβάλλον μέσα στο οποίο πρέπει να λειτουργήσουμε με ΑΠΟΛΥΤΗ ασφάλεια, τόσο για τα Μέλη μας όσο και για τους Θεατές. Κατά τη διάρκεια μιας επίδειξης, εκτελούνται σύνθετες κινήσεις από μια Ομάδα(ες) οπλισμένων ανδρών, με περιορισμένο οπτικό πεδίο, περιορισμένη - έως ανύπαρκτη ακοή λόγω της χρήσης περικεφαλαίας κλειστού τύπου, χρήση νηκτικών όπλων (δόρυ - ξίφος), βολές τόξου, με κόπωση, ένταση και συναισθηματικό φόρτο για τους Παραστάτες. Συνήθως οι επιδείξεις γίνονται πολύ κοντά σε θεατές (και πολλές φορές παιδιά) που βρίσκονται σε άμεση επαφή στον χώρο επιδείξεων, χωρίς κάποιο προστατευτικό. Αντίπαλοι μας είναι η ανακρίβεια, η κακογουστιά και τα ατυχήματα από πλημμελή προετοιμασία.

Το περιβάλλον αυτό γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκο, καθώς η ομάδα επιδείξεων αποτελείται από άτομα με πολύ διαφορετικά προφίλ, επίπεδα γνώσης και εμπειρίες. Για παράδειγμα στη ίδια ομάδα δύναται να συνυπάρχουν αναγνωρισμένοι Διδάσκαλοι Πολεμικών Τεχνών, Μέλη Σωμάτων Ασφαλείας, Στρατιωτικοί, αλλά και άτομα που η εργασία τους δεν επιτρέπει συνεχή και επαγγελματικού επιπέδου ένοπλη εκπαίδευση. Οπωσδήποτε δεν είναι μια ομοιογενής επαγγελματική ομάδα.

Έχουμε αποφασίσει ότι τα άτομα που συμμετέχουν στις παρουσιάσεις μας, πρέπει να έχουν λάβει κατ’ ελάχιστον την Στρατιωτική Εκπαίδευση του μάχιμου Κληρωτού Οπλίτη, γνώση την οποία αξιοποιεί ο Σύλλογος ως βάση για να δομήσει επιπρόσθετα επίπεδα γνώσης και δεξιότητες. Για την εκπαίδευση των Μελών του Συλλόγου στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Συλλόγου, έχουμε ενστερνιστεί το βασικό αξίωμα του στρατηγού DePuy, προκειμένου να αποδοθεί η μέγιστη δυνατή ιστορική ακρίβεια στην αναπαράσταση των αρχαίων πολεμικών τεχνικών, και φυσικά να αποφευχθούν ατυχήματα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εκπαίδευση περιλαμβάνει εξομοίωση της παρουσίασης με σταδιακά κλιμακούμενη ένταση. Στα τελευταία στάδια της εκπαίδευσης εισάγεται η χρήση όπλων για την πλήρη εξομοίωση. Κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης δεν επιτρέπονται αστεϊσμοί, χαμόγελα, και λοιπές συμπεριφορές που καταστρατηγούν την ρεαλιστική εκπαίδευση.

Άτομα που φέρουν και χειρίζονται όπλα, δίχως την προβλεπόμενη σοβαρότητα, απομακρύνονται άμεσα από τον Σύλλογο. Άτομα που εκπαιδεύονται στη χρήση όπλων πρέπει να έχουν εκπληρωμένες τις Στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Αρνητές Στρατιωτικής Θητείας δεν έχουν θέση στον Σύλλογο. Ατομα που δεν είναι ψυχολογικά έτοιμα να περάσουν ένα χρονικό διάστημα με περιορισμό της ελευθερίας όπως την αντιλαμβάνονται οι σύγχρονοι άνθρωποι, είναι εντελώς ακατάλληλα για οποιαδήποτε δραστηριότητα που απαιτεί την την υπαγωγή του «ΕΓΩ» στην δομή της ομάδας για την επίτευξη ενός σκοπού.

Εν ολίγοις, η επιτυχία του Συλλόγου συνίσταται στο ότι αντιμετωπίζουμε τις δημόσιες εμφανίσεις μας με την σοβαρότητα που θα απαιτούσε μια πολεμική επιχείρηση.

Η εκπαίδευση του Πολεμιστή / Μαχητή

Η πλέον σημαντική παράμετρος του "Θυμήσου, θα πολεμήσεις όπως έχεις εκπαιδευτεί“ είναι ότι η ρεαλιστική εκπαίδευση δεν είναι αυτή που προσομοιώνει το περιβάλλον δράσης μόνο. Ρεαλιστική εκπαίδευση είναι αυτή που προσομοιώνει την ψυχολογία του Πολεμιστή/Μαχητή κατά τη διάρκεια της επιχείρησης. 

Είναι σχετικά εύκολο να προσομοιώσεις το περιβάλλον, εξαιρετικά δύσκολο να φέρεις τον εκπαιδευόμενο σε ένα ψυχολογικό προφίλ έντασης που θα είναι κοντά σε αυτό της μάχης.

Πως σχετίζονται τα ανωτέρω με τον τίτλο του άρθρου; Σχετίζονται με την τάση κάποιων εκπαιδευομένων να χαμογελούν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης.  Σχετίζονται με την επικίνδυνη στάση  "Εκπαιδευτών" να επιβραβεύουν αυτές τις συμπεριφορές, αντί να τις αντιμετωπίζουν.

Τι είναι το "Χαμόγελο του άλογου"?

Είναι μια φράση που χρησιμοποιείται χλευαστικά στους κύκλους των Πωλήσεων και Διοίκησης Επιχειρήσεων για να αποδώσει την εικόνα επαγγελματιών Πωλητών και Στελεχών που παρουσιάζονται μονίμως με τεράστιο χαμόγελο και με την "ολόλευκη" οδοντοστοιχία τους σε κοινή θέα.

Το χαμόγελο που γνωρίζουμε όλοι από τις διαφημίσεις, είναι σημαντικό εργαλείο της επιστήμης του Marketing. Λειτουργεί υποσυνείδητα στον καταναλωτή καθώς (θεωρείται ότι) μεταδίδει δυναμισμό, πίστη, ένταση, υγεία, διάθεση για δουλειά και υπόσχεση για επιτυχία. Μεταφέρει μηνύματα στον καταναλωτή: “είμαι το άτομο που πρέπει να εμπιστευθείς… το προϊόν μου θα καλύψει όλες τις ανάγκες σας… θεωρείστε ότι η δουλειά έχει ήδη τελειώσει…”. Πείθει τον αγοραστή να αγοράσει οδοντόκρεμα, σερβιέτες, απορρυπαντικά, οικόπεδο, υπηρεσίες, ανθρώπους, ελπίδες.

Το "χαμόγελο του αλόγου" σχεδόν αποτελεί ταυτότητα για τα επαγγέλματα που προ-αναφέραμε. Πιθανότατα προέρχεται από τους παλαιότερους αιώνες όπου οι δούλοι έδειχναν τα δόντια τους στα αφεντικά για να υποδείξουν όλα τα ανωτέρω: δυναμισμό, ένταση, υγεία, διάθεση για δουλειά και υπόσχεση για επιτυχία στην εργασία που τους ανατέθηκε.

Είναι ενδιαφέρον όμως το ότι πολύ σπάνια (έως ποτέ...) θα δείτε το χαμόγελο αυτό σε στρατολογικές αφίσες ή στελέχη των Επαγγελματικών Στρατών. Το χαμόγελο αυτό δεν υπάρχει στο πρόσωπο ενός Στρατιωτικού σε μια εμπόλεμη ζώνη. Το χαμόγελο αυτό δεν ταιριάζει σε έναν Μαχητή Πολεμικών Τεχνών που θα μπει να παλέψει στο ρινγκ. Δεν έχει θέση σε μια συμπλοκή αυτοάμυνας και σε ένα πεδίο μάχης. Δεν είναι γνώρισμα ενός Ελαφρού Ιππέα Ανιχνευτή.

Πολύ απλά εάν πας στη μάχη με την (ολόλευκη?) οδοντοστοιχία σου σε κοινή  θέα, το λιγότερο που θα πάθεις είναι μην έχεις δόντια αμέσως μετά τη μάχη... αν δηλαδή είσαι τυχερός και αυτή είναι η μοναδική σου απώλεια!

Φυσικά και θα το συναντήσετε σε πρόσωπα στρατιωτών σε προπαγανδιστικές αφίσες ή φωτογραφίες, στα πλαίσια Ψυχολογικών Επιχειρήσεων που διεξάγουν τα Στρατιωτικά Επιτελεία. 

Η χαρούμενη εκπαίδευση του Πολεμιστή…

Ποιος είναι λοιπόν ο λόγος που εμφανίζονται Εκπαιδευτές κι Εκπαιδευόμενοι Πολεμικών Τεχνών με "χαμόγελο του αλόγου"; Γιατί δέχονται κάποιοι Εκπαιδευτές να διαφημίζουν τους εκπαιδευόμενους τους  παρουσιάζοντας τους σαν... πωλητές οδοντόπαστας;

• Μήπως οι Οπλίτες στις Φάλαγγες έφεραν το χαμόγελο αυτό; Τυχαίο το ότι η Αρχαία τέχνη παρουσίασε χαμογελαστούς οπλίτες μόνο σε μη πολεμικές παραστάσεις;
• Μήπως στα αετώματα του Παρθενώνα και των Δελφών παρουσιάζονται ιππείς χαμογελαστοί; Ο θνήσκων Πολεμιστής του αετώματος της Αφαίας πάντως δε χαμογελά!
• Μήπως οι Μογγόλοι ληστοσυμμορίτες του Τζένγκις-Χαν χαμογελούσαν; Η τέχνη της εποχής τους δεν τους παριστά χαμογελαστούς πάντως!
• Υπάρχει κάποιο στρατιωτικό εγχειρίδιο ανά τους αιώνες που να αναφέρεται το χαμόγελο ως στοιχείο στρατιωτικής εκπαίδευσης; Τα εγχειρίδια του Αινεία και του Ονάσανδρου πάντως δεν το αναφέρουν. 

Την τελική απάντηση την αφήνουμε στον αναγνώστη... ελπίζουμε να μην ακούσουμε το επιχείρημα ότι εκπαιδεύονται να επαναλάβουν τον ηρωισμό του Κυναίγειρου στη Μάχη του Μαραθώνα – να σημειώσουμε ότι ο ήρωας έχασε το κεφάλι του από πέλεκυ… και ως γνωστόν οι νεκροί ήρωες είναι πολύ φτωχό υποκατάστατο ζωντανών υπερασπιστών!

Ως ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ, στις εκπαιδεύσεις, μας όταν υποπίπτει στην αντίληψή μας έλλειψη σοβαρότητας και "χαρούμενοι ασκούμενοι", άμεσα απομακρύνουμε τους Εκπαιδευόμενους από τον χώρο Εκπαίδευσης και άμεσα απαλλάσσονται οι Εκπαιδευτές από το Ρόλο τους. 

Οπωσδήποτε είναι γνωστό ότι υπάρχουν Οργανισμοί και Σχολές Πολεμικών Τεχνών, που στηρίζουν το εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα στην «εκπαίδευση με χαμόγελα» και διαφημίζουν τους χαρούμενους  ασκούμενους μέλλοντες Μαχητές (sic) τους.

Για αυτό το φαινόμενο, εμείς οι ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ αντιλαμβανόμαστε ότι οι Εκπαιδευτές αυτοί θεωρούν την "Πολεμική Τέχνη" τους οδοντόπαστα, σερβιέτα ή γενικά προϊόν προς εκποίηση -  στα πρότυπα των τηλεοπτικών διαφημίσεων. Ισως θέλουν να πείσουν τον θεατή να αγοράσει την «πραμάτεια τους». Θεωρούν τους Εκπαιδευόμενους ως εν-δυνάμει καταναλωτές της “Πολεμικής Τέχνης” που πρεσβεύουν. Επί ουδέν λόγω είναι κοινωνοί  Στρατιωτικής Παιδείας, ούτε έχουν μελετήσει κάποιο Στρατιωτικό εγχειρίδιο εκπαίδευσης.

Τώρα αν αυτοί οι Εκπαιδευτές θεωρούν εαυτούς καλύτερους από τον Ονάσαναδρο και τον Ξενοφώντα λόγω επαφής με κάποια μαγική τέχνη, με Μύστες δασκάλους (ή Σαμάνους της Ασιατικής Στέπας) εμείς τί να πούμε...

Στους "χαρούμενους ασκούμενους" και μέλλοντες Μαχητές των Σχολών αυτών, έχουμε μόνο να πούμε ότι θα είναι πολύ τυχεροί εάν θα χάσουν μόνο τα δόντια τους στην πρώτη τους επαφή με χειροδύναμο αντίπαλο.

Στους υπέρτατους γνώστες αρχέγονων Πολεμικών Τεχνών, συστήνουμε το http://www.barbie.com/ προς ενσωμάτωση στο Κεφάλαιο “Χαρούμενη Εκπαίδευση και Χαμόγελο” των εκπαιδευτικών τους προγραμμάτων και μοναστηριακών συγγραμμάτων.

Ως επίλογο, καταλήγουμε (έως ότου αποδειχθεί το αντίθετο με στοιχεία), ότι το "χαμόγελο του αλόγου" δεν αποτελεί μια εκ των Στρατιωτικών Αρετών, ούτε στοιχείο Στρατιωτικής Εκπαίδευσης.

Εάν φυσικά παρουσιαστεί κάποιο Στρατιωτικό Εγχειρίδιο, το οποίο τεκμηριώνει επιστημονικά το αντίθετο, ευχαρίστως να αναιρέσουμε τα ανωτέρω (πάντα γαρ ενδέχεται και άλλως έχειν, όπως εχει γράψει ο Μεγάλος Ελληνας Φιλόσοφος Αριστοτέλης)

Σύλλογος Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ

ΥΓ. θυμίζουμε ότι:

1. Οι εκπαιδευτές των Νοτιοαφρικανικών Ειδικών δυνάμεων τονίζουν στους καταδρομείς ότι "..η λεοπάρδαλη γυμνώνει τα δόντια της μόνο όταν επιτίθεται για να σκοτώσει το χιμπατζή που επιδείκνυε χαζά τα δόντια του…."

2. Οι Στρατιωτικοί εκπαιδευτές παγκοσμίως αντιμετωπίζουν τους εξυπνάκηδες νεοσυλλέκτους με τη φράση «Σβήσε αυτό το χαμόγελο από το πρόσωπό σου, μην το κάνω εγώ!»

3. Ο Σύλλογος Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ είναι ο Φορέας της μακραίωνης  και διαχρονικής (15^ος αιώνας πχ – 15 αιώνας μχ) Παράδοσης των Θωρακισμένων Ελλήνων. Είναι μια παράδοση που δεν σχετίζεται μόνο με το Πόλεμο, καθώς ο βαρύς οπλισμός χρησιμοποιούνταν από Εμπόρους, Διπλωμάτες, Ιερείς, Άρχοντες και Ηγέτες.

Η Παράδοση των Ελλήνων που φέρουν βαριές πανοπλίες αποτελεί βασικό συστατικό του Ελληνικού Πολιτισμού, καθώς η Παράδοση δεν σταματάει με το τέλος της χρήσης βαριών πανοπλιών τον 16^ο σιώνα, αλλά έχει φτάσει ως τις μέρες μας μέσα από τις συλλογική μνήμη του Ελληνικού Έθνους.

Ως παράδειγμα αναφέρουμε τις αναπαραστάσεις του Μέγα Αλέξανδρου τοιχογραφίες από τον Θεόφιλο και τις Εκκλησιαστικές Αγιογραφίες που σχεδόν  στο σύνολο τους απεικονίζουν αρματωμένους Αγίους-Πολεμιστές.

ΑΜΑΣΕΙΑ - Πόντος , Συμμετοχή στους Διεθνείς Αγώνες Παραδοσιακής Τοξοβολίας , 22 - 23 Ιουνίου 2013

Ο Σύλλογός Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ  βρίσκεται στην ιδιαίτερα ευχάριστη θέση να ανακοινώσει την Συμμετοχή της Ομάδας Παραδοσιακής Τοξοβολίας του, στoυς Διεθνείς Αγώνες Παραδοσιακής Τοξοβολίας που θα γινουν στην περιοχή Gümüşhacıköy (Αργυροχώριον) της Επαρχίας της Αμάσειας του Πόντου στην Τουρκία, 22 & 23 Ιουνίου 2013. 

Εκπροσωπώντας για αλλη μια φορά την Ελληνική Πολεμική & Πολιτιστική Παράδοση, συνεχίζοντας τις διεθνείς συμμετοχές μας και αμέσως μετα την Συμμετοχή μας στο Διεθνείς Αγώνες Παραδοσιακής Τοξοβολίας στην Κωνσταντινούπολη (15 - 16 Iουνίου 2013) ,θα παρευρεθούμε σε ενα απο τα σημαντικότερα φεστιβάλ παραδοσιακής τοξοβολίας της Ευρώπης ,καθ'όσον εκεί θα παρευρίσκονται οι κορυφαίοι τοξότες από 18 χώρες,πέραν των κορυφαίων Τουρκικών Συλλόγων τοξοβολίας.

H οκταμελής αποστολή της ομάδος μας θα παρουσιάσει  στο κοινό του Πόντου στιγμές αναβιώσεως αρχαίας Κλασικής και ύστερης Βυζαντινής τοξοβολίας ,διεκδικώντας με την παρουσία της την διάκριση στους τοξευτικούς αγώνες, 

Το φεστιβάλ,δεν περιορίζεται στον στενό ορίζοντα των τοξευτικών αγώνων, αλλά διαχέει την ευρύτητά του και στην σημασία των  πολιτιστικών χαρακτηριστικών που κάθε εθνική αποστολή έχει να επιδείξει. Εθνικές παραδοσιακές λαϊκές φορεσιές ,ανακατασκευές οπλισμού , τόξων και πολεμικών εξαρτήσεων ,σε συνδυασμό με πλήθος καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα από τους διοργανωτές,μετατρέπουν την όλη εκδήλωση σε μιά σπάνια γιορτή για τον ίδιο τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. 

Το φεστιβάλ,καλύπτεται απο πλήθος τηλεοπτικών σταθμών και μεσων Μαζικής Ενημέρωσης ,μεταφέροντας εγχωρίως αλλά και διεθνώς  το διαχρονικό ολυμπιακό μήνυμα της αθλητικής άμιλλας των συμμετεχόντων.

Ειστε όλοι ευπρόσδεκτοι.!

Ακολουθούν ενδεικτικές φωτογραφίες απο τους αντίστοιχους Αγώνες του 2012.: (πηγη φωτογραφιων Alper Ucan- Danisment Archery)

Archaeological Festival " GAULGAUDA 2013" , 5-7 July 2013 , LaGaude – South France

The Living History Association“KORYVANTES” proudly supports and aids with his knowledge and exprerince the Archaeological Festival "GAULGADA 2013"  that will be held between 4 and 7 July in the city of LaGaude (Nice, South of France) and its theme will be Ancient Greece, Ancient Mythology and the Ancient Olympic Games!

During the three days of the Festival, visitors will have the chance to  to participate into interactive contacts on the subject of Ancient Greek Hoplite Art, but also pottery activities, ancient Greek sports, metal working, ancient Greel music and dancing.

We wish Good Luck to the Organizers and a very big “Exellent!” to the GAULGADA organization for promoting the Ancient Hoplite Ideal.

We encourage all of you to visit this beautiful Event!

Greek Traditional Archery Training in Penteli Mountain / Athens, May 26 2013.

The Training of our Traditional Archery Team of our Association is been continued intesively , looking forward on our international  participations  this summer. On Sunday, May 26, 2013, in the hospitable training place in Mount Penteli, our Archershad the opportunity to train in free shooting stye on long-distance targets.

Παραδοσιακή Τοξοβολία στην Πεντέλη , 26 Mαϊου 2013

Οι Προπονήσεις του Συλλόγου μας ενόψει των διεθνών συμμετοχών της Ομαδος Παραδοσιακής Τοξοβολίας στο εξωτερικό αυτο το καλοκαίρι, συνεχίζονται δυναμικά . Την Κυριακή 26 Απριλίου 2013, στον φιλόξενο χώρο προπονήσεως των  φίλων του "Τοξοβολείου Πεντέλης", οι τοξότες μας ειχανε την ευκαιρία να προπονηθούνε σε ελεύθερες βολές μέσων και μακρινών αποστάσεων,

Αρχαιολογικό Φεστιβάλ " GAULGAUDA 2013" , 5-7 Ιουλίου 2013 , LaGaude -Νότια Γαλλία

Ο Σύλλογος Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ, με υπερηφάνεια υποστηρίζει συμβουλευτικά & τεχνικά το Αρχαιολογικό Φεστιβάλ "GAULGADA 2013"  , το οποίο θα διεξαχθεί 5 με 7 Ιουλίου 2013 στην πόλη LaGaude (Nίκαια,Νότια Γαλλία), με θέμα την Αρχαία Ελλάδα , την Ελληνική Μυθολογία και τους Ολυμπιακούς Αγώνες.! 

Στις 3 ημέρες του Φεστιβάλ,  οι Επισκέπτες θα εχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε διαδραστικές επαφές με θεμα την αρχαία Ελληνική Οπλιτική τέχνη, αλλα και με δραστηριότητες αγγειοπλαστικής, αρχαίων ελληνικών αθλημάτων, μεταλλοτεχνίας, αρχαίας ελληνικής μουσικής, και χορών.

Καλή επιτυχία στο Φεστιβάλ και ενα μεγάλο εύγε στον Οργανισμό GAULGADA για την προώθηση του Οπλιτικού Ιδεώδους.

Σας καλούμε όλους να επισκευτείτε την όμορφη αυτή διοργάνωση.!

Ο Αναξαγόρας απο την Ολβία του Πόντου. Η πρώτη καταγραφή τόξευσης μακρινών αποστάσεων στην Ιστορία.

Γράφει ο Σπύρος Μπάκας https://uw.academia.edu/SpyrosBakas
μέλος του Συλλόγου Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ   
   

          Ενδείξεις της χρήσης των σύνθετων τόξων στον Ελλαδικό χώρο έχουμε ήδη από την Πρώϊμη Μυκηναϊκή Περίοδο (1) , ως μια εξελικτική ανάγκη προσαρμογής σε ενα τρόπο πολέμου που απαιτούσε ενα τόξο με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, δύναμη, ακρίβεια και βεληνεκές απο το απλό ξύλινο τόξο (self bow) (2)

          Η επιγραφή στα τέλη του 4^ου Προχριστιανικού Αιώνα από την πόλη Ολβία (η αλλιώς Βορυσθενή) έρχεται να μας δώσει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την χρήση του σύνθετου τόξου στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο αναθεωρώντας πολλά απο όσα γνωρίζουμε για τις μέγιστες δυνατότητες αυτού του όπλου.

« ΦΗΜΙ ΔΙΑΚΟΣΙΑΣ ΤΕ/ ΚΑΙ ΟΓΔΟΗΚΟΝΤΑ ΟΡΓΥΙΑΣ/ΚΑΙ ΔΥΟ ΤΟΞΕΥΣΑΙ/ ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΝ/ΥΙΟΝ ΔΗΜΑΓΟΡΕΩ/ΦΙΛΤΕΩ ΔΕ ΠΑΙΔΑ ΟΡΓΥΙΑΣ »(3)

Φωτογραφία: Αναπαράσταση Έλληνα Τοξότη της Κλασσικής Περιόδου , με πέλτη ,Θρακικές ενδρομίδες, και  Σύνθετο Σκυθικό Τόξο σε στάση βολής. Χαρακτηριστικό ειναι το τράβηγμα του βέλους που πραγματοποιείται απο το ύψος του στήθους, όπως απεικονίζεται σε αγγεια της περιόδου  ,φωτογραφία του Ανδρέα Σμαραγδή. Σύλλογος Ιστορικών Μελετων ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ

       Η επιγραφή αυτή ίσως είναι η πρώτη επίσημη καταγραφή τόξευσης σε μεγάλο βεληνεκές στην ιστορία. Η επιγραφή βρέθηκε στην περιοχή της Αρχαίας Ελληνικής αποικίας Ολβίας της Ποντικής, στην σημερινή Ουκρανία,  και περιγράφει την νικηφόρα βολή του Αναξαγόρα υιού του Δημαγόρεω , ο οποίος τόξευσε το βέλος του στην απόσταση των 282 οργυιών. Αυτή η απόσταση σύμφωνα με την Αττική μέτρηση προσδιορίζεται στα 500 μέτρα (4). Αν και η μονάδα μέτρησης της οργυιάς παρουσιάζει μικρές διαφοροποιήσεις σε μέρη του Αρχαιου Ελληνικού Κόσμου, θεωρούμε οτι η Αττική οργυιά χρησιμοποιούταν ως μονάδα μέτρησης , επειδη η Ολβία ειναι μια Ιωνική Αποικία με στενές σχέσεις με την Αθήνα και την Μίλητο (5) (6).

       Η Σκυθική πολιτιστική και κυρίως πολεμική επίδραση (7) στην Ελληνική Αποικία υπήρξε μεγάλη . Απόδειξη αυτού και το γεγονός ότι στην πόλη εμφανίζεται ενα σπάνιο φαινόμενο κατα το οποίο εκδίδονται νομίσματα με την μορφή αιχμών βελών (8). Ίσως ειναι η μοναδική περίπτωση περιοχής του αρχαίου ελληνικού κόσμου , που μετα απο την Κρήτη , υπάρχει τόσο έντονη η κουλτούρα του τοξότη και της τοξοβολίας. Εξάλλου, λίγο πρίν την καταγραφή του γεγονότος στην επιγραφή, ειχε πραγματοποιηθεί η περίφημη μάχη του Ποταμού Θάτι (Κουμπάν) κατα την οποία το σκυθικό τόξο υποστηρίζοντας το πεζικό κατάφερε να κρατήσει τον βασιλιά Σάτυρο στην εξουσία (9).

Φωτογραφία: Αναπαράσταση Ελληνα Τοξότη της Κλασσικής Περιόδου με Σύνθετο Τόξο σε στάση βολής μακρινής απόστασης. Ο «Μεσογειακός» τρόπος τραβήγματος της χορδής με τα τρία δάκτυλα υπάρχει αποτυπωμένος σε πληθώρα αρχαίων ελληνικών αγγείων, φωτογραφία του Ανδρέα Σμαραγδή. Σύλλογος Ιστορικών Μελετων ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ

         Ο Αναξαγόρας θα μπορούσε να είναι είτε ενας Έλληνας άποικος με εναν τουλάχιστον απο τους δυο γονείς Ελληνικής Καταγωγής είτε πιο δύσκολα ειναι ένας εξελληνισμένος Σκύθης. Σε καθε περίπτωση πάντως,  ακριβώς λόγω της επίδρασης στην περιοχή του κυρίαρχων Σκυθικών πολεμικών ηθών, το τόξο που κατά πάσα πιθανότητα χρησιμοποιήθηκε σε αυτη την σπάνια βολή είναι το σκυθικό τόξο. Μπορούμε ετσι να αποκλείσουμε τους άλλους πιθανούς τύπους τόξων όπως το περσικό η κάποιου ειδους «ελληνικού τύπου» (10) (όπως είναι γενικότερα γνωστό στην διεθνη βιβλιογραφία το απλό ξυλινο τόξο) . Ειδικότερα για το δεύτερο λόγω του εγγενούς μειονεκτήματός του να είναι κατασκευασμένο μόνο από ξύλο, χωρίς την χρησιμοποίηση άλλων υλικών (11).

          Αυτό ερχεται να καταρίψει πολλά στερεότυπα που έχουμε στις μερες μας περι του βεληνεκούς των τόξων της εποχής. Βρίσκουμε με έκπληξη ένα βεληνεκές το οποίο καταρρίπτει όλα οσα μπορούσαμε να φανταστούμε για τις μέγιστες βλητικές δυνατότητες για τα τόξα της περιόδου. Η απόσταση των 500 μέτρων μας καταδυκνείει ότι το αρχαίο σύνθετο σκυθικό τόξο μπορούσε να δώσει ασυνήθιστα μακρινές βολές. Υποθέτοντας ισως ενα πολύ «δυνατό» τόξο ογδόντα εως εκατό λιβρών , με ζυγισμένο βέλος δυνατής ράχης , ελαφριά αιχμή, μικρά κοντοκομμένα φτερά 3 ιντσών,  αλλα παράλληλα και με μεγάλη γωνία τόξευσης ,μπορούσε κάλλιστα να καλύψει μεγάλες αποστάσεις. Προφανώς η δύναμη του βέλους, έπειτα από μια τετοια μακρινή τόξευση και με την  αντίσταση του αέρα, δεν μπορεί να είναι ικανή να προκαλέσει θανάσιμο χτύπημα στον αντίπαλο. Αυτό μαρτυρά και ο Προκόπιος περιγράφοντας την μάχη του Kallinicum , to 531 μΧ , στην οποία αναφέρεται ότι τα Περσικά βέλη δεν προκαλούσαν απώλειες στους Ρωμαίους τοξότες μιας και είχαν ξεπεράσει το μέγιστο δραστικό βεληνεκές τους (12).

Φωτογραφια: Νομίσμα με την μορφή Βέλους απο την Ολβια του Πόντου. 7^ος - 5^ος Προχριστιανικός Αιώνας . Πηγη: http://www.museum.com.ua/

     Σε καθε περίπτωση πάντως η ανω καταγραφή μπορει να θεωρηθεί και μια προσπάθεια «προπαγανδιστικής» εκμετάλευσης του γεγονότος . Η δημόσια καταγραφή ενος τέτοιου επιτεύγματος σκοπό ισως ειχε να αναδείξει την υπεροχή του πεζού τοξότη απέναντι στον Σκύθη και Σαρμάτη Ιπποτοξότη. Οι κάτοικοι της Ολβίας πλέον  μπορούνε να επικαλούνται το μακρινό βεληνεκές του σκυθικού τόξου του Αναξαγόρα, που μπορεί να εξουδετερώνει τους αντίπαλους έφιππους βαρβάρους πολύ πριν αυτοι καταφέρουν να τους πλησιάσουν. Το μοτίβο σύγκρουσης μεταξύ πεζού και έφιππου τοξότη μας θυμίζει έντονα την τοπική υπεροχή των Αθηναίων τοξοτών στην μάχη των Πλαταιών κατα την οποία  με τις εύστοχες μακρινές βολές τους που άγγιξαν τα 350 μέτρα απώθησαν το περσικό ιππικό του Μασίστιου (13).

Φωτογραφία: Ο Ούγγρος Πρωταθλητής Μακρινών Αποστάσεων (flight shooting) Monus Jozsef ,κατα την διάρκεια τόξευσης σε διαγωνισμό Παραδοσιακής τοξοβολίας στην Μογγολία το 2012, στον οποίο πραγματοποίησε ρεκόρ βολής στα 653 μέτρα

       Αντίστοιχες καταγραφές διαγωνισμών τόξευσης μακρινών αποστάσεων (flight shooting) εμφανίζονται μετεγενέστερα και σε άλλους λαούς. H λεγόμενη «Στήλη του Τζένγκις Χάν» που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Αρμιτάζ , καταγράφει το γεγονός  της τόξευσης του Μογγόλου Πρίγκηπα Yisungka, ο οποίος το 1224 κέρδισε διαγωνισμό ρίχνοντας το βέλος του σχεδόν στα 600 μέτρα. Παράλληλα στην Οθωμανική Κωνσταντινούπολη υπήρχε η περιοχή Ok Meydani , στην οποία τελούνταν διαγωνισμοί τοξοβολίας μακρινών αποστάσεων και τοποθετούνταν μαρμάρινα μνημεία προς αποτύπωση των νικητών και του μήκους βολής τους. Τέτοια μαρμάρινα μνημεία έχουν μαρτυρήσει διάσημες βολές όπως του Iskender Toz Koparan το έτος 1281 στα 797 μέτρα και του Sultan Selim III στα 889 μέτρα (14).Τέλος σύγχρονες πειραματικές προσεγγίσεις αντίστοιχων βολών , αλλα και σύγχρονοι διαγωνισμοί τοξοβολίας μακρινών αποστάσεων σύνθετων τόξων επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο την ιστορικά και τεχνικά πιθανή βολή του Αναξαγόρα.

Σπύρος Μπάκας

Σύλλογος Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ

Παραπομπές:

(1) Γ.Σταϊνχάουερ ,Ο πόλεμος στην Αρχαία Ελλάδα, Εκδοσεις Παπαδημας,2000, σελ 38

(2) Miller, McEwen,Bergman, Experimental Aproaches to Ancient Near Eastern Archerry, World Archaeology, Vol 18, no2, Weaponry and Warfare,1986, pp180-182.

(3) Luigi Moretti, Inscrizioni agonistiche greche (Rome 1953) 82-84, no 32

(4) Wallace McLeod,The Range of the Ancient Bow.Phoenix,Vol.19, No1 (1965),p 6

(5), Henry A. Johnston,  The Earliest Colonisers of the Euxine Sea.: II. The Hellenisation of the Euxine, Studies: An Irish Quarterly Review, Vol. 2, No.7 (Sep., 1913), pp 247-282

(6) M.Rostoftzeff , Iranians and Greeks in South Russia, Oxford University Press 1922, pp165-174

(7) G. F. H., Greek Coins of the Black Sea District, The British Museum Quarterly, Vol. 4, No. 3 (Dec., 1929), p 74

 (8) Odessa Museum of Numismatics, http://www.museum.com.ua/expo/premonet_en.html, as seen on May 26 2013

(9) E.V Cernenko,Angus McBride,M V Gorelic, The Scythians 700-300 BC, Men At Arms Series, Osprey Publishing , 1983, p31

(10) Beth Cohen, From Bowman to Clubman : Heracles and Olympia.The Art Bulletin, Vol 76,No4, p 700

(11) 701H.Balfour. On the Structure and Affinities of the Composite Bow. The Journal of anthropological institute of Great Britain and Ireland. Vol 19.p 227

(12) T.L.G. Procopius Historia, De Belis, 1.18.33

(13) T.L.G ,Herodotus 9.22-23

(14) Wallace McLeod,The Range of the Ancient Bow.Phoenix,Vol.19, No1 (1965), pp 8-9