2014, Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΑΛΟΓΟΥ

(πηγή: http://www.lazyhiker.com/photo/moor/morocco_2010/meknes/volubilis/20101030151423_man_riding_donkey_backwards.jpg)

Στο Βυζάντιο διαπόμπευαν τους κλέφτες, τους δειλούς, τους μέθυσους, τους μοιχούς, τους προδότες,… 

Η διαπόμπευση ήταν περιαγωγή του τιμωρουμένου συνήθως καθισμένου ανάποδα σε ένα γάιδαρο. Η περιαγωγή αυτή λέγονταν ειρωνικά θρίαμβος και συγύρισμα... Ήταν από τα πιο αγαπημένα θεάματα των Βυζαντινών εν είδη εκτόνωσης του όχλου. 

… 

Όταν ο ένοχος είχε διαπράξει πολύ μεγαλύτερο παράπτωμα, όπως συνωμοσία κατά του Αυτοκράτορα ή προδοσία, τότε πριν την «πομπή» του τον τύφλωναν. Δηλαδή είχε και μούτζες και τύφλες... 

... 

Οι σοβαρές διαπομπεύσεις μεγαλόσχημων γινόταν στο (αμφι)θέατρο. Ο διαπομπευόμενος τότε έλεγαν οτι εθεατρίζετο. Γίναμε "θέατρο" σημαίνει: "βγήκαμε στο αμφιθέατρο" δηλ. ρεζιλευτήκαμε.”

(πηγή: http://www.stougiannidis.gr/diapobeysi1.htm)

Είναι εμφανές ότι οι αναμνήσεις του Βυζαντινού “θριάμβου” και του “συγυρίσματος” είναι ζωντανές ως σήμερα στην Ελληνική γλώσσα και χρησιμοποιούνται σε διάφορες εκφράσεις. Αφορμή για την συγγραφή αυτού του κειμένου αποτέλεσε η δημοσίευση φωτογραφιών ασκούμενων σε ιππική πρακτική, οι οποίες δείχνουν νεαρούς ασκούμενους ιππείς να εκπαιδεύονται με δεμένα μάτια, καθισμένοι ανάποδα σε ίππους. 

Δημοσιεύονται και διαφημίζονται οι φωτογραφίες αυτές, εν είδη δημόσιου “θριάμβου” και “συγυρίσματος”... η τιμωρία και εξευτελισμός στην εποχή του Βυζαντίου, χρησιμοποιείται σήμερα από επιτήδειους ως εκπαιδευτική πρακτική και πωλείται ως ιππική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου… 

Οι παρεκκλίσεις από κοινά αποδεκτές στρατιωτικές ιππευτικές πρακτικές είναι άγνοια της ιππικής εκπαίδευσης; Είναι άγνοια των Βυζαντινών εθίμων; Είναι άγνοια της συλλογικής μνήμης που φέρει η Ελληνική γλώσσα; 

Ή μήπως εν γνώση των “εκπαιδευτών” διαπομπεύονται οι ασκούμενοι; Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η πρακτικές της ανάστροφης θέσης του ιππέα ή διάφορες άλλες ιππικές ακροβασίες, χρησιμοποιούνται για Ψυχολογική Υποστήριξη από επαγγελματίες Ψυχολόγους, στα πλαίσια υποστήριξης Ατόμων ή Ομάδων με προβλήματα. Είναι μια επιστημονική πρακτική με μετρήσιμα αποτελέσματα. 

Χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων (πνευματικές, σωματικές, κινησιολογίας, χρόνια συμπτώματα, γενετικές παθήσεις, κοινωνική απομόνωση, εκφυλισμός) καθώς υποσυνείδητα προσφέρει εναλλακτικές προσεγγίσεις στα προβλήματα και βοηθά ουσιαστικά στην βελτίωση της αυτοεκτίμησης των πασχόντων. 

Παραθέτουμε την εξαίρετη δουλειά των Dr Arnold (PhD) & Amy Mitchell με έρευνα στον χώρο της Ψυχιατρικής/Ψυχολογίας και αντίστοιχες εκδόσεις, όπως το Riding the Horse Backwards: Process Work in Theory and Practice (Foundation series) http://www.amazon.com/Riding-Horse-Backwards-Practice-Foundation/dp/1887078681). 

Η πρακτική της ανάστροφης θέσης του ιππέα σχετίζεται επίσης με δοξασίες λαών: 

• Στην Ευρωπαϊκή Μεσαιωνική παράδοση παρουσιάζεται η ίππευση γίδας ανάστροφα από Μάγισσες (http://www.wikipaintings.org/en/albrecht-durer/witch-riding-backwards-on-a-goat-1500 )

• Στην Σαμανική παράδοση αναφέρονται Πνεύματα που ιππεύουν ανάστροφα και γενικά εκτελούν ανορθόδοξες πρακτικές, ενδεικτικά αναφέρουμε τις δοξασίες των Lakota / Siux για το Πνεύμα Heyókȟa (http://en.wikipedia.org/wiki/Heyoka)

Να υποθέσουμε άραγε ότι εκπαιδεύονται Σαμάνοι ή διεξάγεται ψυχοθεραπεία; Πολεμική πάντως εκπαίδευση δεν είναι. Άλλωστε, παρόλο που οι Ινδιάνοι του Νέου Κόσμου επέδειξαν αξιοσημείωτη ιππευτική και ακροβατική δεινότητα για την μικρή τους (μόλις 2 αιώνες) ιππευτική παράδοση, δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τους Ευρωπαίους που η (30 αιώνων τουλάχιστον) ιππική παράδοση τους είχε εξοπλίσει με αναβολείς και σέλα. Ούτε το Πνεύμα Heyókȟa βοήθησε ιδιαίτερα να αντιμετωπισθούν οι χειριστές των πολυβόλων Gatling! 

Δεν αποτελεί στόχο του πονήματος αυτού να δώσουμε απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, τα αφήνουμε στην σεβαστή κρίση του αναγνώστη.

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο που επισημαίνουμε από καθαρά επιστημονική άποψη, είναι ότι οι αναμνήσεις του Βυζαντινού “θριάμβου” και του “συγυρίσματος” επιβιώνουν ως σήμερα όχι μόνο στην σύγχρονη γλώσσα, αλλά συνεχίζουν να εξασκούνται αυτούσιες σε δραστηριότητες και εκφάνσεις της κοινωνίας μας. 

Ένα άλλο Μεσαιωνικό έθιμο που επιβιώνει ως τις μέρες μας είναι αυτό του γελωτοποιού (αναφέρονται στην λογοτεχνία ως Joker, Fool, Jester, κα). Ως γνωστόν, στον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση οι γελωτοποιοί χρησιμοποιούνταν για την αναψυχή των βαριεστημένων πλουσίων (Patrons). Διαβάζουμε στο βιβλίο Fools and Jesters at the English Court, John Southworth, ότι ένα αγαπημένο θέαμα που προσέφεραν οι γελωτοποιοί του Μεσαίωνα στους Αφέντες τους ήταν η διακωμώδηση των στρατιωτικών θεμάτων. 

Αναφέρεται ότι η προσφορά τους ήταν σημαντική, καθώς ασκούσαν αγχολυτική δράση στους (πολλές φορές) παρανοϊκούς και κακομαθημένους αφέντες τους - συνήθως τους καλούσαν σε δράση κατά τη διάρκεια της χώνεψης μετά το φαγητό. Οι επαγγελματίες γελωτοποιοί της εποχής (υπήρχαν και δεύτερη κατηγορία γελωτοποιών με εκ-γενετής σωματικές δυσμορφίες τους οποίους απλά υπέθαλπταν και περιγελούσαν) όφειλαν να έχουν ικανότητες γυμναστικές , προκειμένου να εκτελούν ασκήσεις προς τέρψιν του Αφέντη τους και των μελών της Οικογενείας του ή/και των καλεσμένων του, πολλές φορές επικίνδυνες. 

Αυτή η παράδοση των γυμνασμένων γελωτοποιών διατηρείται ως σήμερα μέσα από τους ακροβάτες σε περιοδεύοντες θιάσους. Διατηρείται επίσης ζωντανή (πάλι) μέσα από γελοίους τρόπους εκπαίδευσης πολεμιστών (sic), τους οποίους περιπαίζουν ζητώντας τους να εκτελούν ανυπόστατες και ανιστόρητες “ιππικές ασκήσεις”, όπως (ενδεικτικά και όχι μόνο): παίγνια με χρωματιστά μπαλόνια επί των ίππων, επελάσεις με βαριά όπλα πεζικού halbard / ranseur (που τόσο πολύ τις απολαύσαμε), ιππευτικές κωλοτούμπες πάνω σε turbo βαριεστημένους ίππους άμαξας, και άλλα ευτράπελα… 

Φυσικά διανθίζονται οι “ιππικές ασκήσεις” με αρκετή δόση μπουρδολογίας περί ιστορικής ακρίβειας και παγκόσμιας πρωτοπορίας. Η πραγματικότητα είναι ότι εμείς τουλάχιστον τις εν-λόγω πρακτικές ιππικής εκπαίδευσης δεν τις έχουμε συναντήσει (ως τώρα) σε κανένα Μεσαιωνικό εγχειρίδιο (Hans Talhoffer, Johannes Liechtenauer), ούτε σε πιο σύγχρονα στρατιωτικά εγχειρίδια (18ος - 19ος αιώνας)... και ας μην ξεχνάμε ότι και ο Κος Talhoffer και ο Κος Liechtenauer είχαν επιβιώσει από δεκάδες τεκμηριωμένες Δικαστικές Μονομαχίες - μόνο ο Talhoffer έχει 40 επιβεβαιωμένες νίκες - και επ ουδενί λόγο ίππευαν ανάποδα, έπαιζαν με μπαλόνια, φούσκες ή έκαναν ακροβατικά! 

Η βασική διαφορά των σύγχρονων Αφεντών (Patrons) γελωτοποιών με αυτούς του Μεσαίωνα, είναι ότι στον Μεσαίωνα, ο Αφέντης συντηρούσε το πολύ έναν ή δύο γελωτοποιούς, ενώ οι σύγχρονοι Αφέντες έχουν την πολυτέλεια να διατηρούν πολλούς αμισθί γελωτοποιούς και να τους "φυτεύουν" μάλιστα σε άλλες εκδηλώσεις πολλαπλασιάζοντας έτσι το...σκωπτικό αποτέλεσμα! 

Αυτό που αναρωτιόμαστε είναι για τον ίππους που χρησιμοποιούνται στις διαπομπές και “συγυρίζουν” τους εκπαιδευόμενους. Άραγε οι ίπποι αυτοί αντιλαμβάνονται το ρεζίλεμα και τον εξευτελισμό του αναβάτη; Μήπως η συλλογική ιππική μνήμη έχει διατηρήσει μέσα από τους αιώνες την γνώση και αντιλαμβάνονται τι ακριβώς συμβαίνει; 

Υποθέτουμε ότι ναι!!! Ίσως άλλωστε για αυτό χαμογελούν πονηρά και δικαιολογούν με μια άλλη οπτική γωνία τη φράση “Το Χαμόγελο του Αλόγου”. Υπάρχει άλλωστε και το Βρετανικό ρητό “ο ιππεύς το χρήμα και ο ίππος το...μυαλό!”. 

Ας επιστρέψουμε στον τίτλο του περιπαικτικού αυτού κειμένου. Το 2014 δεν είναι απλά το Έτος του Αλόγου με βάση το Κινέζικο Ωροσκόπιο. Είναι το έτος του Πράσινου Αλόγου και αφιερώνεται στα Πράσινα Άλογα που πουλάνε επιτήδειοι σε ανίδεους.